Cuộc chạy đua vô tận của cafe Việt

Giới kinh doanh cà phê trong nước cho rằng, chỉ phải 20% số dân Việt Nam uống thêm 1 ngày một ly cà phê (25g cà phê bột/ly), mỗi năm sẽ tiêu thụ thêm 128.000 tấn cà phê bột, tương đương với 196.000 tấn cà phê nhân, chiếm 14% sản lượng cà phê xuất khẩu hiện tại. Nhìn thấy tiềm năng ở tương lai, vừa qua, khá nhiều nhãn hàng lớn trên thế giới nhảy vào đầu tư.

Biểu diễn phương pháp pha cà phê của người Ethiopia tại làng càphê Trung Nguyên

>>> Bài viết liên quan: may xay cafe gia re

Cà phê hoà tan: sân chơi ông to

Giá trị gia tăng từ cà phê hoà tan so mang cà phê nhân quá hấp dẫn. Năm 2012, cả nước xuất khẩu 1,4 triệu tấn cà phê nhân có giá trị mang về là 2 tỉ USD (1.428 USD/ tấn nhân). Trong khi ấy, sản lượng của Vinacafé Biên Hòa khoảng 17.000 tấn nhưng doanh thu đạt được khoảng 65 triệu USD. có vài phép tính, mỗi tấn cà phê nhân tham gia vào gói cà phê hoà tan có giá khoảng 3.000 USD, gấp đôi so xuất khẩu thô.

Theo đánh giá của tập đoàn Euromonitor hồi cuối năm ngoái, doanh số của nhóm hàng cà phê hoà tan tại Việt Nam khoảng 6.000 tỉ đồng và nâng cao đều đặn ít nhất 20% trong vòng ba bốn năm đến. Dù doanh số của nhóm hàng cà phê hòa tan chưa thoả mãn các nhà phân phối nhưng vì mối lợi, những hãng cung cấp cà phê hoà tan trong và ngoại trừ nước đã dùng phổ biến chiêu thức để thuyết phục khách hàng, nói cả người dân Tây Nguyên. Ở bất kỳ siêu thị, nhà hàng, thậm chí các tiệm tạp hoá trong những con hẻm nhỏ… cũng bắt gặp những nhãn hiệu cà phê hoà tan của các hãng đứng kế vai nhau.

Cuộc chiến dành thị phần cà phê hòa tan trong vòng sắp 1 thập kỷ qua nhộn nhịp sở hữu các tên tuổi quen thuộc Vinacafe Biên Hoà, Nestlé và Trung Nguyên. Ước tính, ba đại gia này chiếm khoảng 90% thị phần cà phê hoà tan tại Việt Nam, được chia đều mang độ chênh một – 2% tuỳ theo thời điểm. 1 chuyên gia tiếp thị cho rằng, thị trường sẽ bình lặng cho cả hai đại gia tới trước là Vinacafé Biên Hoà và Nestlé, nếu như không sở hữu sự kiện Trung Nguyên nhận chuyển nhượng nhà máy cà phê Sài Gòn từ Vinamilk (tháng 9.2010), đặc thù là sự xuất hiện của "gã khổng lồ" Masan sắm lại 16,37% cổ phần Vinacafé Biên Hoà hồi tháng 11.2011, để trở thành cổ đông nắm quyền chi phối nhãn hiệu vốn đã từng nắm 80% thị phần cà phê hoà tan.

Cà phê hòa tan & cuộc chiến nảy lửa để giành thị phần

Cuộc chiến giành vị đồ vật trong nhóm hàng cà phê hoà tan ngày càng gay gắt. những hãng chế tạo to đã tung ra thị trường phổ biến dòng cà phê hoà tan đáp ứng "gu" của khách hàng vốn quen sở hữu cách pha truyền thống. Nắm bắt tâm lý người mua cà phê hoà tan đã quen với loại cà phê 3 trong 1 (cà phê – đường – sữa), Nestlé rồi Trung Nguyên đã với loại cà phê 2 trong một (cà phê và đường). Vinacafé Biên Hoà, khởi nguồn chiến dịch phản công lại cà phê bẩn hồi năm ngoái, đã giới thiệu có các bạn các gói cà phê "càphê khiến cho từ cà phê"…

không thể không nhắc đến CEO Đặng Lê Nguyên Vũ lúc lựa tìm kiểu tiếp thị "đánh đu" vào các nhãn hàng to hơn để tạo dấu ấn cho sản phẩm G7. khi Nestle chuyển sang sản xuất loại cà phê hoà tan 2 trong một mang hương vị "100% cà phê Việt" đi cộng cam kết: "ngon hơn, vị cà phê mạnh hơn" thì ngay sau đó, Trung Nguyên đã "phản công" lại bằng thông điệp: "vị cà phê cực mạnh". lúc Nestle sửa đổi khẩu hiệu: "bạn đã đủ mạnh để thử", thì Trung Nguyên thêm cho khẩu hiệu của mình: "mạnh chưa đủ, bắt buộc đúng gu"…

Tuy chưa nổi đình đám, nhưng thị trường cà phê hoà tan Việt Nam cũng ghi nhận có các tên tuổi mới hơn như Highlands, Thu Hà, Mê Trang…

Cà phê bột, cuộc chơi hỗn độn

không mang thống kê lượng cà phê bột (cà phê rang xay) tiêu thụ trong nước, nhưng ko quá khó để nhận diện các thương hiệu với "thị phần" như Trung Nguyên (Dăk Lăk), Highlands (TP.HCM), Thu Hà (Gia Lai), Mêhicô (Dăk Lăk), Da Vàng (Kontum), Huy Tùng (Phú Yên), Mê Trang (Khánh Hoà)…

Trong một điều tra hồi đầu năm nay, công ty nghiên cứu thị trường Mintel cho rằng, Việt Nam là quốc gia dẫn đầu thế giới về tiêu thụ cà phê bột. Đây cũng chính là điều kiện để những cơ sở tư nhân, công ty vừa và nhỏ nhảy vào khai thác mang chiêu thức chính là đạp giá, dẫn tới đảm bảo kém, không an toàn cho người dùng. Ai cũng thấy phân khúc này hỗn độn nhưng chưa sở hữu cách kiểm soát hữu hiệu.

>>> Xem thêm: binh xit kem

Từ một quán cà phê nức danh ở Pleiku, năm 1988, Thu Hà đã bắt đầu cung ứng cà phê bột theo hình thức đóng gói. Ông Ngô Nguyễn Tuấn Anh, giám đốc công ty Thu Hà chi nhánh TP.HCM cho biết, cà phê bột của Thu Hà với sản lượng khoảng 100 tấn/ năm, trong đấy 30% xuất khẩu, phần còn lại tiêu thụ nội địa theo hình thức bán lẻ, bán sỉ và cả mở quán. Mêhicô cũng là thương hiệu cung cấp cà phê bột quen thuộc với người sử dụng trong nước lúc hàng mang mặt tại rộng rãi địa phương nhưng đại diện công ty từ chối bật mí lượng hàng cung ứng cũng như tiêu thụ. Được xem là 1 đại gia dẫn đầu trong nhóm cà phê bột nhưng Trung Nguyên cũng từ chối mách nhỏ số lượng cà phê bột tiêu thụ trong nước.

Việc các nhãn hàng trong và không tính nước với yếu tố liên quan đến cà phê như: Trung Nguyên, Highlands, TheCoffee Bean & Tea Leaf, Gloria Jean's Coffees, Passio, các quán cà phê theo mô hình "coffee lớn go" và rùm beng nhất là Starbucks xuất hiện nay thị trường Việt Nam, theo rộng rãi chuyên gia chỉ mang giá trị khai thác nhãn hiệu buôn bán thức uống hơn là tăng tỷ lệ tiêu thụ nội địa của hạt cà phê Việt. Và dù họ nức tiếng đến đâu, cũng khó lấn át các công ty nhỏ năng động, cà phê vườn, cà phê cóc, sóng sau đùa sóng trước, vốn đáp ứng nhu cầu, gu thưởng thức rất phổ biến của người dân… Cụ thể, chuyện sắm hoặc uống cà phê rang xay tại chỗ trong các quán không phải là chuyện mới nhưng để thành mô hình nhiều chỉ mới xuất hiện vừa qua, trong năm 2013 lúc các phương tiện truyền thông cảnh báo cà phê bẩn.

Ông Trịnh Ngọc Sơn, chủ quán cà phê Sơn (Trường Sơn, Tân Bình, TP.HCM) cho rằng: "Hình thức tự chọn cà phê chỉ là động thái tiếp thị, thuyết phục các bạn quay trở lại mang cà phê để từ từ kéo quý khách uống cà phê theo bí quyết truyền thống phổ biến hơn thay vì cà phê hoà tan".